Dit is een degeneratie van het centrale deel van het netvlies waarvan de frequentie duidelijk toeneemt na de leeftijd van 75 jaar. Belangrijkste symptomen is verminderd zicht, vooral bij het lezen. Ernstige leeftijdsgebonden maculadegeneratie komt ongeveer bij 1.6% van de bevolking voor.
Risicofactoren
- Leeftijd
- Roken
- Genetisch
- Voeding : fruit en groenten bevatten antioxidanten die een beschermende werking hebben. Vis rijk aan dierlijke omega 3 vetzuren ( haring, zalm, makreel) verminderen ook het risico op maculadegeneratie
- Caucasische ras
- Obesitas
- Cardiovasculaire aandoeningen
Symptomen
- vervorming van het beeld, het zien van kromme lijnen
- verminderd centraal zicht
- moeilijkheden bij het lezen
- moeilijker gezichten herkennen
Classificatie
Droge leeftijdsgebonden maculadegeneratie
Met de leeftijd treden altijd bepaalde veranderingen op in het netvlies maar bij maculadegeneratie zijn deze meer uitgesproken.
Drusen: dit zijn depots die zich in grotere aantallen in de macula opstapelen bij degeneratie. Zij vormen een soort ‘afvalprodukt’ van cellen in het netvlies.
Atrofie? van bepaalde cellagen: de pigmentcellen en lichtcellen nemen af in aantal waardoor sommige delen van het netvlies niet meer functioneren, niet meer gevoelig zijn voor het licht.
Loskomen van het pigmentepitheel: hierbij ontwikkelt zich vocht onder het pigmentepitheel
Deze aandoening ontwikkelt zich traag en gaat dus gepaard met een zeer geleidelijke vermindering van het zicht.
Natte leeftijdsgebonden maculadegeneratie
Hierbij groeien er bloedvaten onder het netvlies. Deze bloedvaten lekken vocht en veroorzaken zwelling van het netvlies. Er kunnen ook bloedingen in het netvlies ontstaan.
Deze aandoening evolueert snel. Op enkele dagen tot enkele weken merkt de patiënt een duidelijke vermindering van het zicht. Wanneer de aandoening in een eerste oog ontstaat, kan het soms zijn dat patiënt de visusdaling slechts in een later stadium opmerkt. Regelmatig het zicht controleren met elk oog afzonderlijk kan daarom nuttig zijn.
Onbehandeld leidt deze aandoening meestal tot functioneel verlies van het zicht.
Diagnose
Verminderd zicht in combinatie met hogere leeftijd
Oogfundusonderzoek
OCT? onderzoek
Subretinaal neovasculair membraan
Behandeling
Droge leeftijdsgebonden maculadegeneratie
Tot op heden is hiervoor nog geen efficiënte therapie beschikbaar. De behandeling beperkt zich tot het verminderen van de risico’s: aanpassen voedingsgewoonten, voedingssupplementen, rookstop en behandeling van cardiovasculaire aandoeningen.
Regelmatig zelfonderzoek? door patiënt is aangewezen omdat deze aandoening een hoog risico heeft voor evolutie naar een natte leeftijdsgebonden maculadegeneratie.
Natte leeftijdsgebonden maculadegeneratie
In de jaren 80 en 90 werd het kluwen van bloedvaten onder het netvlies (subretinaal neovasculair membraan) behandeld met laser. De bloedvaten werden verbrand met de laser en dit gaf vaak een stabilisatie van de aandoening. Er waren echter belangrijke nevenwerkingen zoals zichtsvermindering, gezichtsvelduitval en herval. Deze behandelingen zijn nu grotendeels verlaten.
In het begin van de 21e eeuw is een totaal nieuwe behandeling voor maculadegeneratie op de markt gekomen. anti-VEGF? medicatie werken de groei van nieuwe bloedvaten onder het netvlies tegen en zorgen voor een verbetering van het zicht. Nadeel is dat deze medicatie via een intravitreale injectie in het oog dient ingespoten te worden. De werking van deze medicatie is ook tijdelijk zodat ze regelmatig dient herhaald te worden.
De voordelen voor patiënt zijn echter aanzienlijk. In tegenstelling tot enkele tientallen jaren geleden kunnen de patiënten nu vaak functioneel zicht behouden. Vroeger leidde deze aandoening zeer vaak tot functioneel verlies van het aangetaste oog.
Belangrijk voor een goed resultaat van deze behandeling is dat de correcte behandelingsintervallen voor de patiënt gerespecteerd worden. Onderbreken van de behandeling leidt vaak tot onomkeerbaar verlies van het zicht.
Op heden zijn 4 medicaties op de markt: Lucentis ©, Eylea©, Beovu© en Avastine©
