Cataract is een vertroebeling van de ooglens. Meestal ontwikkelt dit zich langzaam over een periode van jaren maar soms kan dit snel evolueren over een periode van enkele weken tot maanden.
Meestal merken de mensen een meer troebel zicht. Andere symptomen zijn halo’s rond lichtbronnen, verkleuring van het beeld of dubbelzien vanuit 1 oog.
Heeft cataract een oorzaak ?
Leeftijd is de belangrijkste oorzaak. De frekwentie neemt duidelijk toe bij het ouder worden maar de aandoening kan eigenlijk op alle leeftijden voorkomen. Een zeldzame vorm is het congenitale cataract dat aanwezig is van bij de geboorte.
Andere oorzaken zijn: trauma ( soms jaren geleden ), medicatie ( cortisone! ), diabetes, roken, langdurige blootstelling aan UV licht en roken.
Hoe wordt de aandoening vastgesteld en wat zijn de mogelijke behandelingen ?
De diagnose wordt met een eenvoudig biomicroscopisch? onderzoek op de raadpleging bij de oogarts vastgesteld. Behandeling is nodig wanneer er klachten zijn of het zicht duidelijk verminderd is. Er bestaat helaas geen medicatie om cataract te verbeteren. De behandeling gebeurt met een korte ingreep. Hierbij wordt de troebele ooglens vervangen door een kunstlens. Deze ingreep gebeurt meestal onder lokale verdoving met een druppel. Door jarenlange verfijning van de technieken is deze ingreep veilig te noemen wat betekent dat de kans op ernstige verwikkelingen zeldzaam is.
De patiënt verblijft meestal maar een 2 tal uren in het ziekenhuis.
Hoe verloopt de procedure ?
Deze operatie verloopt via dagkliniek en duurt ongeveer een 10 minuten. In de voorbereidingskamer wordt de pupil gedilateerd en het oog ontsmet. In de operatiekamer wordt u op een comfortabele operatiestoel gepositioneerd en wordt het oog verdoofd met druppeltjes en nogmaals ontsmet. Daarna wordt een steriele doek rond het oog gekleefd en worden de oogleden opengehouden met een speculum. Twee of drie kleine incisies worden in het hoornvlies? gemaakt. Hiervan voelt u niets. Het oog wordt opgevuld met een gelatineachtige vloeistof. Met een fijn naaldje wordt het kapsel rond de lens geopend (capsulotomie). Daarna wordt de lens die voornamelijk uit eiwitten bestaat van de kapselwand losgemaakt (hydrodissectie). Een fijne sonde wordt n het oog gebracht die eiwitten van de lens verbrokkeld met geluidsgolven ( phacoemulsificatie). Wanneer de ooglens in verschillende stukken gebroken is, kan deze door middel van aspiratie uit het oog verwijderd worden. Nadien worden nog de buitenste schillen van de lens ( de cortex ) verwijderd en blijft een lege kapselzak in het oog achter. In deze kapselzak wordt een plooibare kunstlens geplaatst die zichzelf ontvouwt en centreert in het oog. Nadien wordt de gelatineachtige vloeistof nog verwijderd en is de ingreep beëindigd. De incisies zijn zelfsluitend zodat het plaatsen van hechtingen meestal niet nodig is.
Hoe verloopt de periode na de operatie ?
Onmiddellijk na de ingreep is men nog verblind van de microscoop en ziet men dikwijls allerlei kleuren. Het herstel van het zicht is meestal snel maar soms kan de eerste dagen het zicht nog wat schommelend of wazig zijn. Na de operatie dient er gedurende enkele weken in het oog gedruppeld te worden. Hoe dit dient te gebeuren en met welke druppels wordt door de verpleging onmiddellijk na de ingreep uitvoerig uitgelegd. De volgende dag dient men op controle te gaan bij de eigen oogarts.
Wat zijn mogelijke verwikkelingen ?
De cataractoperatie heeft over verloop van vele jaren een sterke ontwikkeling doorgemaakt. Dit heeft ertoe geleid dat de procedure steeds veiliger en performanter is geworden. Zoals voor elke operatie blijft het principe echter gelden dat verwikkelingen nooit volledig uit te sluiten zijn.
De meeste verwikkelingen geven aanleiding tot een trager herstel met tijdelijke daling van het zicht. Ernstige verwikkelingen die tot blijvende of sterke vermindering van het zicht leiden ziin zeldzaam.
Enkele mogelijke verwikkelingen zijn ( zonder een volledige lijst te kunnen geven )
Infectie in het oog
Scheur in het lenskapsel
Bloeding in het oog
Netvliesloslating
Vaak hebben mensen wat drogere ogen in de postoperatieve periode. Dit kan zicht op verschillende manieren uiten: pikkende ogen, vreemd voorwerp gevoel, plakkende gevoel, tranende ogen of lichtgevoeligheid. De behandeling hiervoor is het gebruik van kunsttranen. Meestal zijn de klachten van voorbijgaande aard maar indien er voor de operatie reeds klachten van droge waren dienen de kunsttranen blijvende gebruikt te worden.
Wanneer moet ik snel consulteren ?
Mocht u in de dagen of weken na de ingreep merken dat u het oog rood en pijnlijk wordt en wanneer er zichtsdaling optreedt moet u snel uw oogarts consulteren. Buiten de kantooruren en in het weekend kan terecht op de dienst spoedgevallen van het OLV ziekenhuis in Aalst. Best neemt u dan vooraf telefonisch contact op waar u zich naar toe moet begeven (053/724469).
Zal ik na de operatie nog een bril nodig hebben ?
Er wordt steeds naar gestreefd om de patiënt zo onafhankelijk mogelijk te maken van een bril. Dit is echter nooit volledig te garanderen. Bij een preöperatief onderzoek worden de verschillende mogelijkheden besproken. Momenteel wordt enkel de unifocale implantlens door de ziekteverzekering terugbetaald. Het vertezicht wordt hiermee gecorrigeerd maar een leesbril blijft noodzakelijk. Daarnaast bestaan er ook multifocale implantlenzen waarmee naast vertezicht ook tussenzicht of leeszicht zonder bril kan gegeven worden. Deze lenzen worden meestal niet terugbetaald door de verplichte verzekering.
Is het resultaat definitief ?
Eens het cataract verwijderd is, kan de aandoening niet meer terugkomen. Er kan nog vertroebeling optreden van de kapselzak (secundair cataract ) maar dit is eenvoudig op de raadpleging te behandelen met een laser.
De brilafwijking blijft ook meestal zeer stabiel maar over het verloop van jaren kunnen hier lichte wijzigingen optreden. Dikwijls kunnen hiervoor, indien gewenst, nog bijkomende behandelingen uitgevoerd worden.
